Αττίλας ο Ούννος

Ο Αττίλας (406-453) ήταν γιος του Μουντζούκ, αδελφού του βασιλιά Ρουγίλα (ή Ρούα). Ανέλαβε τη διοίκηση των Ούννων μετά τον θάνατο του Ρουγίλα μαζί με τον αδελφό του Βλέδα γύρω στα 434. Μαζί προέβησαν σε εκτεταμένες επιδρομές κατά του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους, υποχρεώνοντάς το στην καταβολή βαρυτάτης ετησίας πληρωμής σε χρυσές λίβρες. Το 445 ο Αττίλας εξοντώνει τον Βλέδα και ανακηρύσσεται βασιλιάς όλων των φυλών των Ούννων.

Εκείνη την εποχή ήταν χαρακτηριστικές οι δολοπλοκίες στο παλάτι της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας -που είχε μεταφερθεί από τον αυτοκράτορα Ονώριο (395-423) το 402 στην πόλη της Ραβέννας, η οποία αποτελούσε και την πρωτεύουσα του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους μέχρι την κατάλυσή του το 476- από τον στρατηγό Φλάβιο Αέτιο, τη Γάλα Πλακιδία (κόρη του Ονωρίου) και τον γιο της Βαλεντινιανό τον Γ'. 

Την ίδια, περίπου, περίοδο στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, δηλαδή στο Βυζάντιο, αυτοκράτωρ είναι ο Θεοδόσιος ο Β' (408-450), αλλά στην ουσία την εξουσία την ασκεί η αδελφή του Πουλχερία. Τον Θεοδόσιο διεδέχθη στον θρόνο ο Μαρκιανός (450-457), ο οποίος ενυμφεύθη την Πουλχερία. Ο Μαρκιανός ήταν αποφασισμένος να ξεκαθαρίσει την κατάσταση, καθόσον το Ανατολικό Ρωμαϊκό κράτος πλήρωνε (από την εποχή του Θεοδοσίου του Β') κάθε χρόνο περί τις 2.100 λίβρες χρυσάφι στους Ούννους, ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής του ανεπάρκειας να αντιμετωπίσει τον Αττίλα, ποσό αρκετά μεγάλο.

Ακριβώς εκείνη τη χρονιά (450 με 451) ο Αττίλας αποφασίζει να στραφεί στη Δύση. Η αποφασιστική μάχη εδόδη το 451 στη θέση Καταλαυνικά Πεδία, λίγο έξω από την πόλη της Ορλεάνης και ονομάστηκε, λόγω της συμμετοχής πολλών λαών ως συμμάχων είτε με την μία πλευρά είτε με την άλλη ως "Η Μάχη των Εθνών". Σε αυτή τη σκληρή μάχη ο Αέτιος (έχει χαρακτηριστεί ως ο έσχατος των Ρωμαίων, όπως ακριβώς ο Φιλοποίμην της Αχαϊκής Συμπολιτείας είχε χαρακτηριστεί ως ο έσχατος των Ελλήνων), με τη βοήθεια των συμμάχων του Γότθων του Θεοδώριχου, συνέτριψε τον Αττίλα. Για να το επιτύχει προέβη σε ένα ριψοκίνδυνο σχέδιο αφού διέταξε να σκοτώσουν τον βασιλιά τον Γότθων Θεοδώριχο. Οι Γότθοι τότε, αντί να διαλυθούν, μόλις ο αρχηγός τους έπεσε νεκρός, αφήνιασαν και κατεδίωξαν τους Ούννους, στέφοντας, παράλληλα τον Φλάβιο Αέτιο νικητή σε αυτή την κολοσσιαία σύγκρουση. 

Μετά την ήττα του ο Αττίλας, καίτοι είχε τρομερές απώλειες, ήταν αποφασισμένος να επιστρέψει, στην Ιταλία αυτή τη φορά, και να καταλύσει το Δυτικό Ρωμαϊκό κράτος. Ο θάνατός του, όμως, το 452 είχε ως αποτέλεσμα να διαλυθεί η αυτοκρατορία του, γεγονός που ανακούφισε τις δύο αυτοκρατορίες. 

Να αναφέρουμε ότι λίγα χρόνια μετά, το 454 ο στρατηγός Φλάβιος Αέτιος δολοφονήθηκε από τον αυτοκράτορα της Δύσης Βαλεντινιανό τον Γ' και τη μητέρα του Γάλα Πλακιδία. Η νίκη του Αέτιου ήταν η τελευταία ρωμαϊκή νίκη στη Δύση, παρατείνοντας για λίγο τη ζωή της, έτσι και αλλοιώς ετοιμοθάνατης, δυτικής αυτοκρατορίας. Να σημειώσουμε ότι την επόμενη χρονιά από τη δολοφονία του Αέτιου, το 455 δηλαδή, αλώθηκε η Ρώμη για δεύτερη φορά μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο των πενήντα ετών (η πρώτη άλωση ήταν το 410 από τον αρχηγό των Βησιγότθων τον Αλάριχο) από τους Βανδάλους του Γιζέριχου. Τέλος, το 476 ο Σκίρος Φοιδεράτος Οδόακρος εξεθρόνισε τον τελευταίο αυτοκράτορα-ανδρείκελο του δυτικού ρωμαϊκού κράτους Ρωμύλο Αυγουστίλο, καταλύοντας με αυτόν τον τρόπο και τυπικά τη δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία.