Μυκηναϊκοί τάφοι & Κτερίσματα

Ταφικός Περίβολος Α' Μυκηνών

Ταφικός Περίβολος Β' Μυκηνών

Θολωτός τάφος Ατρέα

Εσωτερικό θολωτού τάφου Ατρέα

Θολωτός τάφος Κλυταιμνήστρας

Θαλαμοειδείς τάφοι

Κτερίσματα Μυκηναϊκών τάφων

Μυκηναϊκό Αγγείο

Τα μυκηναϊκά έθιμα ταφής μάς είναι αρκετά γνωστά από ένα σχετικά μεγάλο αριθμό νεκροταφείων ή και μεμονωμένων τάφων που έχουν ερευνηθεί αρχαιολογικά. Τα μυκηναϊκά νεκροταφεία βρίσκονταν σε μικρή απόσταση από τους οικισμούς.

Για ένα μικρό διάστημα συνεχίζεται η κατασκευή κιβωτιόσχημων τάφων, του κύριου ταφικού τύπου της Μέσης Χαλκοκρατίας, αλλά σύντομα επικρατούν τρεις νέοι και εντελώς διαφορετικοί τύποι τάφων, οι λακκοειδείς, οι θολωτοί και οι θαλαμοειδείς, οι οποίοι προορίζονται για περισσότερες από μια ταφές.

      I   Λακκοειδείς: Ο πρωιμότερος τύπος των λακκοειδών τάφων είναι γνωστός από τους βασιλικούς περιβόλους των Μυκηνών και έχει δώσει το όνομά του στη μεταβατική περίοδο από τη Μέση στην Ύστερη Χαλκοκρατία. Είναι σκαμμένοι στο έδαφος τα τοιχώματα τους είναι χτιστά σε σχήμα ορθογώνιο. Η στέγη τους σκεπάζονταν με πλάκες ή ξύλινα δοκάρια. Στη συνέχεια τους επιχωμάτωναν σχηματίζοντας έναν μικρό λοφίσκο. Αυτός ήταν ο Τύμβος. Πάνω στον Τύμβο τοποθετούσαν μια λίθινη επιτύμβια στήλη, το Σήμα. Συχνά κατασκευάζονταν κατά ομάδες. Πάνω σε αυτές έφτιαχναν έναν ενιαίο κυκλικό τύμβο. Χαρακτηριστικά δείγματα λακκοειδών τάφων συναντάμε στους ταφικούς περιβόλους Α και Β στις Μυκήνες οι οποίοι περιείχαν βασιλικές ταφές.

                 Θολωτοί: Οι τάφοι αυτοί ήταν βασιλικοί αλλά και για ανώτατους αξιωματούχους. Πρόκειται, πιθανότατα για μετεξέλιξη των θολωτών τάφων της Κρήτης. Είναι ταφικά κτήρια από τα πιο αξιοθαύμαστα δείγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής. Οι τάφοι αυτοί είναι λίθινα κυκλικά οικοδομήματα με θολωτή στέγη, πλευρική είσοδο με ανακουφιστικό τρίγωνο. Οι διάδρομοι που οδηγούσαν σε αυτούς είχαν χτισμένες τις δύο τους πλευρές. Μετά την ταφή ο διάδρομος σκεπάζονταν με χώμα. Η κατασκευή τους ήταν, εν μέρει, υπόγεια ενώ το πάνω τμήμα τους καλύπτονταν από Τύμβο που αποτελούσε, όπως είδαμε, μία τεχνητή επιχωμάτωση από πέτρες και χώμα. Σκοπός ήταν να προστατεύει την όλη κατασκευή από τη φθορά του χρόνου. Ο επιβλητικός αυτός χωμάτινος λοφίσκος λειτουργούσε και ως ταφικό σήμα με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να συληθούν. 

 III.    Θαλαμοειδείς: Είναι λαξευμένοι σε μαλακό βράχο στις πλαγιές λόφων. Τους χρησιμοποιούσαν για πολλές διαδοχικές ταφές, είχαν ποικίλα μεγέθη, σχήματα και θαλάμους και τους προσέγγιζε κάποιος από μία πλευρική είσοδο στην οποία κατέληγε ένας στενόμακρος δρόμος. Πρόκειται για οικογενειακούς τάφους των μεσαίων και κατωτέρων κοινωνικών στρωμάτων. Σχημάτιζαν συστάδες τάφων.

Οι Μυκηναίοι τοποθετούσαν μέσα στους τάφους πλούσια κτερίσματα, συνήθως κοσμήματα, όπλα και χρηστικά σκεύη που ήταν πάντα ανάλογα με την κοινωνική θέση του νεκρού, αλλά, όταν επερχόταν η αποσύνθεση, δε γινόταν καμία προσπάθεια διατήρησης της ενότητας του σκελετού. Τα οστά των προηγούμενων ταφών παραμερίζονταν, για να εξοικονομηθεί χώρος για τις νεότερες ταφές, και τα παλαιότερα κτερίσματα μετακινούνταν. Έτσι, άθικτη βρίσκεται συνήθως μόνο η τελευταία ταφή. Παρόλο που οι επιδράσεις της Κρήτης στο μυκηναϊκό κόσμο είναι γενικά έντονες, ωστόσο η πλούσια κτέριση δεν ήταν γνώρισμα των μινωικών ταφικών εθίμων. Αυτό δείχνει ότι οι Μυκηναίοι υιοθέτησαν το έθιμο των πολυτελών κτερισμάτων μάλλον από την Αίγυπτο. Το γεγονός όμως ότι δε φρόντιζαν τη διατήρηση του σώματος ή την ενότητα του σκελετού μετά τον ενταφιασμό δείχνει ότι δεν πίστευαν στη μεταθανάτια ζωή όπως οι Αιγύπτιοι.