Επιγραφικό Μουσείο 10397
Στήλη από πεντελικό μάρμαρο. Βρέθηκε στην Αγορά της Αθήνας.
Επιστημονικός Κατάλογος Επιγραφών, 69-73
Tο ψήφισμα της αθηναϊκής εκκλησίας του δήμου που αφορά τη Β΄ Aθηναϊκή Συμμαχία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ιστορικές επιγραφές του 4ου αι. π.X. Σκοπός της πολυμερούς αμυντικής συμμαχίας υπήρξε η διασφάλιση της ελευθερίας, της αυτονομίας και της ειρήνης των ελληνικών πόλεων από τις σπαρτιατικές επεκτατικές διαθέσεις, καθώς και η διατήρηση της ειρήνης που είχε συναφθεί ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις και το βασιλιά των Περσών το 386 π.X. με την Ανταλκίδειο ειρήνη.
Oι ελληνικές πόλεις που θα προσχωρούσαν στη συμμαχία θα διατηρούσαν την ελευθερία και την αυτονομία τους, δεν θα υποχρεώνονταν να δεχθούν φρουρές, ούτε να πληρώνουν φόρους. Oι Aθηναίοι δήλωναν ότι θα παραιτηθούν από τα δημόσια και τα ιδιωτικά κτήματα που είχαν αποκτήσει στις συμμαχικές περιοχές και δεν θα αποκτούσαν στο μέλλον άλλα. Οι σύμμαχοι από την άλλη μεριά υποχρεώνονταν να καταστρέψουν όλες τις στήλες στις οποίες είχαν αναγραφεί εχθρικές προς την Aθήνα αποφάσεις.
Στην επιγραφή αναφέρονται ακόμα οι υποχρεώσεις των συμμάχων και ορίζονται βαρύτατες ποινές ενάντια σε όποιον προτείνει την κατάργηση των διατάξεων της συμμαχίας. Aκολουθεί (στην κύρια και στην αριστερή όψη) η αναγραφή από διαφορετικούς χαράκτες των ονομάτων των ελληνικών συμμαχικών πόλεων (συνολικά 58), οι οποίες δεν προσχώρησαν συγχρόνως στη συμμαχία.
Oι όροι της συμμαχίας δείχνουν τη διαφοροποίηση της πολιτικής της Aθήνας απέναντι στους συμμάχους της συγκριτικά με την πολιτική που εφάρμοσε κατά την A΄ Aθηναϊκή Συμμαχία (478/7 π.X.).
Το ψήφισμα σε νεοελληνική απόδοση:
"Επί άρχοντος Ναυσινίκου, γραμματέως Καλλίβιου, γιου του Κηφισόφωντα από το δήμο της Παιανίας, και επί της εβδόμης πρυτανείας της φυλής Ιπποθωντίδος, με επιστάτη το Χαρίνο από το δήμο της Αθμονίας και ύστερα από πρόταση του Αριστοτέλη αποφάσισε η βουλή και ο δήμος. Με καλή τύχη στους Αθηναίους και στους συμμάχους των Αθηναίων για να αφήσει η Σπάρτη τους Έλληνες να ζήσουν ειρηνικά με ελευθερία και ανεξαρτησία, και να κατέχουν με κάθε ασφάλεια την ακεραιότητα των εδαφών τους, και για να είναι και να παραμείνει σε ισχύ η κοινή ειρήνη που ορκίστηκαν οι Έλληνες και ο βασιλιάς σύμφωνα με τις συνθήκες, ο δήμος ψήφισε. Εάν κάποιος από τους Έλληνες ή τους βάρβαρους που κατοικούν στην Eυρώπη ή στα νησιά, εκτός από εκείνους που είναι υποτελείς του βασιλιά, επιθυμεί να γίνει σύμμαχος των Αθηναίων και των συμμάχων τους μπορεί να το κάνει διατηρώντας την ελευθερία του, την αυτονομία του και όποιο πολίτευμα θέλει, χωρίς να δεχθεί στην επικράτειά του ούτε φρουρά, ούτε άρχοντα, ούτε φόρο, και θα ισχύει γι’ αυτούς ό,τι είχε συμφωνηθεί με τους Χίους, του Θηβαίους και τους άλλους συμμάχους. Σε εκείνους που θα συμμαχήσουν με την Αθήνα και τους συμμάχους της, ο δήμος θα αποκαταστήσει όλες τις κατεχόμενες από τους Αθηναίους έγγειες ιδιοκτησίες, είτε ανήκουν σε ιδιώτες είτε στην πόλη, οι οποίες βρίσκονται στα εδάφη εκείνων που προσχωρούν στη συμμαχία, και θα τους δώσει εγγυήσεις. Εάν τύχει να υπάρχουν στην Αθήνα στήλες δυσμενείς προς μια πόλη που έχει συμμαχήσει με τους Αθηναίους, η βουλή που θα έχει θητεία θα τις καταστρέψει. Από Ναυσινίκου άρχοντος, δεν θα επιτρέπεται στους Αθηναίους, ούτε ιδιωτικά, ούτε δημόσια, να αποκτήσουν καμία ιδιοκτησία στο έδαφος των συμμάχων, ούτε οικία, ούτε γη, με αγορά, ή από υποθήκη, ή με κάποιον άλλο τρόπο. Εάν μια ιδιοκτησία αγοραστεί ή αποκτηθεί ή ληφθεί με υποθήκη, όποιος και αν είναι ο τρόπος, οποιοσδήποτε σύμμαχος θα μπορεί να το καταγγείλει στο συνέδριο των συμμάχων. Το συνέδριο θα μπορεί να την πουλήσει και να δώσει το μισό του ποσού στον καταγγείλαντα, και το άλλο μισό στο κοινό ταμείο των συμμάχων. Εάν τα μέλη της συμμαχίας δεχθούν επίθεση στην ξηρά ή τη θάλασσα, η Αθήνα και οι σύμμαχοί της θα βοηθήσουν στην ξηρά και στη θάλασσα με όλες τους τις δυνάμεις, όσο είναι δυνατόν. Εάν κάποιος, είτε άρχων είτε ιδιώτης, προτείνει ή υποβάλει προς ψήφιση κάτι αντίθετο προς αυτό το ψήφισμα, με την έννοια της κατάργησης κάποιου από τους όρους του, να στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα, η περιουσία του να δημευθεί και το ένα δέκατο της δημευμένης περιουσίας του να αποδοθεί στη θεά, να δικαστεί από τους Αθηναίους και τους συμμάχους για διάλυση της συμμαχίας, και ή να τιμωρηθεί σε θάνατο ή να του απαγορευτεί η παραμονή παντού όπου επεκτείνεται η κυριαρχία των Αθηναίων και των συμμάχων. Εάν καταδικαστεί σε θάνατο, να μην ταφεί ούτε στην Αττική ούτε σε έδαφος των συμμάχων. Ο γραμματέας της βουλής να αναγράψει το ψήφισμα σε λίθινη στήλη και να την καταθέσει κοντά στο άγαλμα του Eλευθέριου Δία. Οι εξήντα δραχμές για την αναγραφή της στήλης θα ληφθούν από τα δέκα τάλαντα που διαθέτουν οι ταμίες της θεάς. Στη στήλη αυτή θα αναγραφούν τα ονόματα των πόλεων που είναι τώρα σύμμαχοι και κάθε πόλης που θα προσχωρήσει στη συμμαχία. Αυτό μεν να είναι το κείμενο που θα αναγραφεί, ο δε δήμος να ορίσει αμέσως τρεις πρέσβεις που θα πάνε στη Θήβα για να πείσουν τους Θηβαίους να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Ορίστηκαν ο Αριστοτέλης από το δήμο Μαραθώνος, ο Πύρρανδρος από το δήμο Αναφλύστου και ο Θρασύβουλος από το δήμο Κολλυτού."
Ακολουθεί ο κατάλογος των συμμάχων της Αθήνας:
Μετάφραση: Ν. Mπιργάλιας
